به نقل از «فارس»

صعود ایران در توسعه فناوری‌های فوتونیک و مواد پیشرفته / تاملی بر دستاوردهای اقتصاد دانش‌بنیانی انقلاب اسلامی

تاریخ انتشار: ۱۶ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۲۷۶۴۰

به گزارش گروه علم و پیشرفت خبرگزاری فارس، چهل‌وچهار سال از پیروزی انقلاب اسلامی می‌گذرد. چهار دهه از رویدادی تاریخی و مهمی که به نام ایران در جهان ثبت شد گذشت و همه این سال‌ها با وجود کارشکنی‌های جهانی برای کشورمان دستاوردهای قابل قبولی را به یادگار گذاشت.

«ارتقای سطح علمی جامعه»، «کسب رتبه‌های بالای جهانی در تعداد مقالات و ارجاعات علمی و ثبت اختراعات»، «کاهش نرخ بی‌سوادی» و «افزایش قابل توجه تعداد رشته‌های دانشگاهی و دانشجویان» تنها بخشی از این دستاوردهای کسب شده‌ای است که به نام انقلاب و جمهوری اسلامی ایران به ثبت رسیده است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این روند رو به رشد اقتدار و بالندگی کشورمان با راهبردهای مقام معظم رهبری و تاکید ایشان بر شکل‌گیری زیست‌بوم فناوری و نوآوری و تصویب قوانین مترقی چون «قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان» و «قانون جهش تولید دانش‌بنیان» و حمایت از تولیدات و محصولات ایران‌ساخت که به همت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوران کشورمان به تولید رسیده است؛ سرعت بیشتری گرفت و به گفتمان غالب کشور بدل شد و امروز شاهد ثمرات و اثرات مثبت آن در اقتصاد، فرهنگ و زندگی روزمره مردم هستیم.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری با توجه به ماموریت ویژه‌ای که برای ارتقای زیست‌بوم فناوری و نوآوری و تحقق اقتصاد دانش‌بنیان بر عهده دارد تلاش می‌کند تا در آستانه چهل‌وچهارمین سالگرد پیروزی شکوهنمد انقلاب اسلامی بخشی از این دستاوردها و افتخارات به دست آمده در کشور را ارائه کند.

در این گزارش قصد داریم به معرفی جایگاه علم و فناوری حوزه فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت بپردازیم تا گوشه‌ای از توانمندی جوانان، متخصصان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی کشور را که با وجود همه سختی‌ها و موانع داخلی و خارجی کسب شده را به مخاطبان معرفی کنیم.

بازار جهانی فوتونیک، لیزر، مواد پیشرفته و ساخت

بر اساس برآوردها، در سال 2021 ارزش بازار حوزه فوتونیک در جهان بالغ بر 720 میلیارد دلار بوده است. این صنعت تنها در اروپا تا کنون بر اساس آمارهای رسمی اتحادیه اروپا، بیش از 300 هزار نفر را در حدود 5 هزار شرکت کوچک و متوسط مشغول به کار کرده است. بنا بر آمارهای بانک جهانی، سرعت افزایش ارزش این صنعت، از متوسط سرعت افزایش تولید ناخالص جهانی بیشتر است. فناوری فوتونیک جزء 6 حوزه فناوری توانمندساز در اروپا دسته‌بندی شده است. بیشترین اثر اهرمی در رشد دیگر فناوری‌ها را در مطالعات اتحادیه اروپا به خود اختصاص داده است.

 کاربردهای فوتونیک بسیار گسترده است؛ از جمله در ارتباطات (شفاف تر سریع تر و پویاتر کردن شبکه های نوری و گسترش بازار ارتباطات)، طراحی و تولید صنعتی (برش، حکاکی، لایه‌نشانی، پردازش مواد، ساخت افزایشی و ...)، پزشکی (تحقیقات پیش بالینی، تومورشناسی، تشخیص و درمان بیماری‌های عفونی، تصویربرداری و پایش عصبی و ...) و همچنین در حوزه انرژی (فوتوولتاییک)، آموزش و تحقیقات (اندازه‌گیری، اسکن و ...) و به عنوان یک فناوری توانمندساز کلیدی برای فناوری‌های دیگر.

همچنین مواد پیشرفته کلید توسعه فناوری و تولید ثروت در کشورهاست. حوزة فناوری‌های مواد پیشرفته، شامل فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌های پیشرفته و فرایندهای ساخت و تولید آنهاست. توسعة اغلب فناوری‌های پیشرفته (از قبیل هوافضا، انرژی‌های تجدیدپذیر، میکروالکترونیک، زیست‌فناوری و...)، در گرو دسترسی به مواد پیشرفته و فناوری‌های مرتبط با آن است؛ نگاهی به محدودیت‌های سال‌های گذشته کشور در دست یابی به برخی از این مواد، به خوبی مبین اهمیت کلیدی این حوزه می‌باشد.

توسعه فناوری‌های مواد و ساخت به ویژه مواد و فرایندهای ساخت پیشرفته، یکی از محورهای کلیدی توسعه، خلق ارزش و تولید ثروت برای جوامع مختلف می‌‌باشد. حوزه‌‌ی فناوری مواد و ساخت شامل فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌های و همچنین فرایندهای ساخت و تولید آنهاست. گستره‌‌ی نفوذ و تأثیر چشمگیر فناوری‌های مواد و ساخت در سایر حوزه‌‌ها منجر به این مهم شده است که توسعه‌‌ی اغلب فناوری‌های پیشرفته در گرو دسترسی به مواد و ساخت پیشرفته و توسعه‌‌ی فناوری‌های مرتبط با آن باشد.

در سال‌‌های پس از انقلاب اسلامی ایران، حجم گسترده‌‌ی تحریم‌‌های هدفمند در حوزه‌‌ی مواد و ساخت کشور، اهمیت بالا و راهبردی این بخش و لزوم دسترسی به فناوری های نوین و کاهش وابستگی و در نتیجه تغییر معادلات سیاسی و اقتصادی و افزایش قدرت چانه‌‌زنی در عرصه‌‌ی بین‌‌المللی را نشان می‌‌دهد.

همچنین در اولویت های نقشه جامع علمی کشور نیز اولویت‌های متعددی به طور مستقیم و غیرمستقیم به حوزه مواد و ساخت پیشرفته مرتبط است. علاوه بر آن دستیابی به سایر اولویت‌های ملی همچون هوافضا، اطلاعات و ارتباطات، هسته‌ای و نفت و گاز در گرو توجه به فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته به‌عنوان زیرساخت ضروری توسعه این بخش‌ها است.

بخش قابل توجهی از حوزه مواد و ساخت، موضوعی بین‌رشته‌ای و مرتبط با حوزه‌های تخصصی بسیاری از قبیل معدن و فراوری مواد معدنی، مهندسی مکانیک، مهندسی شیمی، محیط زیست، مهندسی پلیمر، مهندسی هوا-فضا، مهندسی هسته ای مهندسی پزشکی و بافت و غیره است.

آمار تولید علم

براساس اطلاعات آمار موجود در تارنمای SJR: Scimago Journal & Country Rank، از سال 1996 تا 2021، آمار تولیدات علمی و رتبه کشور از نظر تولیدات علمی در کل حوزه‌ها و حوزه علم مواد مشخص و قابل عرضه است.

در این بازه زمانی، رتبه جهانی کشور از 54 به 11 در بخش علوم مواد، ارتقا پیدا کرده است. لازم به ذکر است، در بین کشورهای منطقه خاورمیانه، ایران در زمینه علوم مواد، در بازه 1996 تا 2021، از رتبه 5 پس از رژیم غاصب قدس، ترکیه، مصر و عربستان، به رتبه اول در این منطقه دست یافته است.

در حوزه مهندسی مکانیک و مهندسی شیمی نیز از رتبه های جهانی 52 و 46 در سال 1996، به رتبه 10 در هر دو رشته در سال 2021 رسیدهاست. همچنین در سطح خاورمیانه نیز ایران در سال 2021، رتبه اول انتشارات علمی در هر دو حوزه را به خود اختصاص داده است.

در حوزه علم شیمی، رتبه جهانی کشور در این بازه از 46 به 12 و در منطقه از 4 به 1 بهبود یافته است. به طور کلی در حال حاضر، روند ارتقا و پیشرفت رتبه کشور در حوزه علوم مواد و بخش قابل‌توجهی از زمینه‌های مرتبط، مبین تلاش کشور برای برنامه‌ریزی‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مادی و معنوی مناسب بر زیرساخت‌ها و جامعه پژوهشی مرتبط، تلاش وافر پژوهشگران این حوزه و همچنین وجود زمینه مناسب خلق ثروت (در صورت سرمایه‌گذاری لازم) در راستای تولید علم به فناوری است.

همچنین براساس اطلاعات آمار موجود در این تارنما از سال 1996 تا 2021، آمار تولیدات علمی و رتبه کشور از نظر تولیدات علمی در کل حوزه‌های مرتبط با اپتیک و فوتونیک به این شرح است که در این بازه زمانی، رتبه جهانی کشور از 46  به 10 در بخش اتمی مولکولی، اپتیک، فوتونیک و لیزر ارتقا پیدا کرده است. در بین کشورهای منطقه خاورمیانه نیز، ایران در زمینه این علوم، در بازه 1996 تا 2021، از رتبه 5 پس از رژیم غاصب قدس، ترکیه، مصر و عربستان، به رتبه اول در این منطقه دست یافته است.

پایان پیام/

منبع: فارس

کلیدواژه: انقلاب اسلامی ۴۴ سال افتخار فناوری های مواد انقلاب اسلامی مواد پیشرفته ی مواد و ساخت ساخت پیشرفته تولیدات علمی دانش بنیان فناوری ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۲۷۶۴۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

هموارسازی مسیر تعامل و آشنایی اجتماع نخبگان با توانمندی‌های فناورانه و نوآورانه کشور

به منظور هموارسازی مسیر تعامل و آشنایی اجتماع نخبگان با توانمندی‌های فناورانه و نوآورانه کشور و با حمایت بنیاد ملی نخبگان، معاونت علمی و صندوق نوآوری و شکوفایی، نخستین برنامه راهیان پیشرفت در خانه فناوری و نوآوری ایران برگزار می‌شود.

به گزارش ایسنا، خانه نوآوری و فناوری ایران با هدف ترویج و دستاوردها و توانمندی‌های شرکت‌های دانش‌بنیان و آگاهی جامعه استعدادهای برتر و نخبگان، نخستین برنامه راهیان پیشرفت را برگزار می‌کند.

به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی بنیاد ملی نخبگان، این رویداد، مسیر ارتباط و تعامل هرچه بهتر اقشار دانش آموز و دانشگاهی را با توانمندی‌های فناورانه و نوآورانه کشور و نیز دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان هموار کرده و در ترسیم افق پیش روی نقش آفرینان اقتصاد کشور گام برمی‌دارد.

این فصل از رویداد راهیان پیشرفت با حضور جمعی از مدیران عامل و موسسان مدارس مجتمعی غیردولتی و مدیران مدارس هیات امنایی با بازدید از خانه نوآوری و فناوری ایران

(IHIT) زمینه را برای اطلاع‌رسانی و آشناسازی جامعه مخاطب با دستاوردهای فناورانه و دانش‌بنیان فراهم می‌کند.

گام نخست این برنامه با نقش آفرینی اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها برای آشنایی دستاوردها و پیشرفت‌های فناورانه و نوآورانه شرکت‌های دانش‌بنیان از زمستان ۱۴۰۲ و در قالب برگزاری هفت برنامه بازدید از کنسرسیوم دیالیز ایران، نخستین شتاب‌دهنده زیست‌فناوری کشور، بزرگترین پارک فناوری غرب آسیا، شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه تبلیغات و برندینگ، منطقه ویژه اقتصادی و فرودگاه پیام، گروه دارویی سیناژن و یک شرکت دانش‌بنیان تولیدکننده تجهیزات پزشکی برگزار شد.

در خانه نوآوری و فناوری ایران با حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، دستاوردهای دانش‌بنیان در حوزه‌های مختلف همچون مواد پیشرفته، صنایع خلاق، زیست‌فناوری و سایر محصولات و خدماتی که از ظرفیت صادراتی برخوردار هستند به نمایش درآمده است.

در جریان این بازدید، مدیران عامل و موسسان مدارس مجتمعی غیردولتی و مدیران مدارس هیات امنایی حاضر ضمن بازدید از غرفه‌های حاضر در نمایشگاه، با توانمندی‌ها و دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان آشنا شدند.

انتهای پیام